| Dynamika metamorfozy |
|
Projekt artystyczno-badawczy prowadzony przez Pawła Passiniego, Elżbietę Rojek, Przemysława Wasilkowskiego oraz zespół neTTheatre – Teatr w Sieci Powiązań. Maj 2012 – czerwiec 2014 „Dynamika metamorfozy” to projekt artystyczno-badawczy, którego celem jest próba rekonstrukcji warsztatu antycznego aktora, a szczególnie technik wcielania i przeistaczania się. W świetle dziesięcioletniej praktyki scenicznej, jak również przez pryzmat pracy nad materiałem źródłowym, metamorfoza jawi nam się jako kluczowy element, pozwalający zrozumieć fenomen greckiego teatru i konstytuującej go relacji aktor–chór–widz.
Materiał dla naszych poszukiwań stanowią tragedie Eurypidesa i zawarte w nich partytury aktorskie. Poddane analizie pod kątem kolejności pojawiania się wstępujących na scenę postaci, ukazują szczególną regularność, którą określamy jako „Zasada Trzech Aktorów”. Jej funkcję w postrzeganiu i rozumieniu antycznego spektaklu można porównać do roli, jaką pełnią zasady dynamiki Newtona w mechanice klasycznej. Dzięki jej zastosowaniu w pracy nad źródłami, szczególnie zaś w praktyce scenicznej, możemy dostrzec niezwykle misterny system zachowania energii, jak również podtrzymania jej nieustannego krążenia wewnątrz organizmu, jakim jest spektakl. Odwiecznym dylematem w inscenizacji tragedii antycznej jest rozziew między liczbą postaci występujących w sztuce, a liczbą kreujących owe postaci aktorów. Wiele źródeł wskazuje na to, że było ich trzech. Przy czym termin „aktor” odnosi się do odtwórców solowych ról, które zostały przewidziane w scenariuszu. Wiemy, że oprócz nich na scenie znajduje się także chór, pojawiają się także mimowie. Jednak liczba aktorów prowadzących ze sobą dialog nigdy nie przekracza trzech. Z naszych badań wynika, że pomiędzy owych trzech wykonawców rozdzielone są wszystkie role, a ich możliwa konfiguracja i następstwo tworzą drabinę energetyczną, po której wspina się aktor. Dzięki tej konstrukcji wykonawcy nie budują roli na fundamencie własnej osobowości, czy w opozycji do niej, ale w napięciu rodzącym się między kolejnymi kreowanymi postaciami. Taki model teatru nie tylko rzuca nowe światło na istotę funkcji aktora i teatru w greckim systemie edukacyjnym, ale stwarza nowe, niezwykle ciekawe i efektywne zarazem narzędzia inscenizacyjne i dydaktyczne, gotowe do użycia w XXI-wiecznym teatrze. Poprzez wnikliwe praktyczne zbadanie istoty owych „ciągów energetycznych”, z jakich zbudowane są przez Eurypidesa sekwencje postaci realizowane przez każdego z trzech aktorów, możemy także lepiej zrozumieć istotę obecności maski w teatrze antycznym. Przez pryzmat „Zasady Trzech Aktorów” jawi się nam nie jako element zakrywający „prawdziwą twarz” postaci czy aktora, ale – wręcz przeciwnie – jako część systemu zwierciadeł ujawniających ich wspólne źródło, jakim jest rządząca życiem zarówno postaci antycznych tragedii, jak i dźwigających je na swoich barkach performerów „dynamika metamorfozy”.  Pierwszym etapem projektu „Dynamika metamorfozy” była premiera autorskiego przedstawienia Pawła Passiniego Tragedie antyczne, która odbyła się 11 maja w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu i zainaugurowała 52. Kaliskie Spotkania Teatralne. Materiał wyjściowy do pracy nad spektaklem stanowią trzy tragedie Eurypidesa. Passini oraz współpracujący z nim Elżbieta Rojek, Katarzyna Tadeusz, Przemysław Wasilkowski wraz z aktorami kaliskiego teatru w toku warsztatów i prób scenicznych badali sposób scenicznej reprezentacji postaci w dramacie antycznym. Kalendarium projektu „Dynamika metamorfozy” • 15–16 maja 2012: konferencja naukowa Dynamika metamorfoz aktorskich. Starożytność podczas Kaliskich Spotkań Teatralnych • 22–30 maja 2012: sesja-przesłuchanie • 27 września – 6 października 2012: I sesja pracy • 11–19 grudnia 2012: II sesja pracy • 31 stycznia – 9 lutego 2013: III sesja pracy • 14–23 marca 2013: IV sesja pracy • 25 kwietnia – 4 maja 2013: V sesja pracy • 20–29 czerwca 2013: VI sesja pracy • 26 września – 5 października 2013: VII sesja pracy • 6–15 marca 2014: VIII sesja pracy • 15 maja – 8 czerwca 2014: IX sesja pracy • 7 czerwca 2014: pokaz pracy Dynamika metamorfozy. Finał • 8 czerwca 2014: konferencja Dynamika metamorfozy. Finał • 12 stycznia 2015: pokaz filmu dokumentalnego Dynamika metamorfozy PROWADZĄCY: Paweł Passini Elżbieta Rojek Przemysław Wasilkowski WSPÓŁPRACA: Robert M. Hayden Tomasz Krzyżanowski Maria Porzyc Katarzyna Tadeusz UCZESTNICY: Igor Aronov, Valeria Cocco, Mohammad Faraji, Gabriel Guezal, Joanna Kaczmarek, Malwina Kajetańczyk, Katarzyna Kamecka, Jakub Kowalczyk, Joanna Kowalska, Ilona Krawczyk, Urszula Kszyszczuk, Beata Kucharska, Valerie McCann, Luis Garcia Munoz, Iryna Nirsha, Chavannes Peclat, Natalia Pieczuro, Natalia Wilk GRUPA BADAWCZA: Katarzyna Huss, Monika Jangas, Aleksandra Konarska, Daria Kubisiak, Agnieszka Misiewicz, Magdalena Rewerenda, Agnieszka Szewczyk Organizatorzy i współorganizatorzy projektu: Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, neTTheatre, Centrum Kultury w Lublinie, Instytut Badań Interdyscyplinarnych „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego, Stowarzyszenie Artystów „Bliski Wschód”     
|
|||||||
