Sesja VI kursu wiodącego OUP

Prof. Dariusz Kosiński

Uniwersytet Jagielloński

3–4 czerwca 2016

„Performer to stan istnienia”. „Performer – z dużej litery – jest człowiekiem czynu. A nie człowiekiem, który gra innego”. To „człowiek poznania”, dzięki któremu świadkowie

„wstępują […] w stan intensywności, gdyż – powiadają – czują jakąś obecność. A to dzięki Performerowi, który stał się mostem miedzy świadkiem a owym czymś. W tym sensie Performer to pontifex: czyniący mosty”.

 Jerzy Grotowski: Performer

W pewnym sensie pytanie, kim jest Performer, o którym mówił Jerzy Grotowski, nie ma sensu. Zrozumienie i poznanie to – szczególnie w tym przypadku – „sprawa czynienia”. Ale skoro pytamy o „teatr ponad teatr”, to nie można nie zapytać o „aktora ponad aktora”. Nie można choćby dlatego, że w polskiej kulturze (nie tylko teatralnej) akty przekraczania i przemieniania siebie poprzez działania artystyczne, które stopniowo tracą cechy specjalnej praktyki oddzielonej od życia, a stają się jego najistotniejszą częścią, mają ogromne, fundamentalne znaczenie. Sesja poświęcona będzie przypomnieniu niektórych z nich, a także zadaniu pytania, co stało się z polskim teatrem i kulturą, że dziś akty owe i dążenie do nich uważa się za anachroniczne.

3 czerwca 2016 {piątek} 18:00

Pielgrzym – Spełnik – Performer

Wykład

Sala Kinowa

Wstęp wolny

W trakcie wykładu przypomniane zostaną wybrane przykłady idei i praktyk transformacji wykorzystujące środki teatralne. Większość z nich opisałem przed laty w książce Polski teatr przemiany (Wrocław 2007). Chcę jednak przypomnieć i przemyśleć na nowo trzy postacie: Mickiewiczowskiego Pielgrzyma, Spełnika Juliusza Osterwy i Perfomera Jerzego Grotowskiego – nie tylko, by pokazać istnienie tradycji, którą nazywam polskim teatrem przemiany, lecz także by zastanowić się nad jej wpływem na polski teatr i historię oraz zadać pytanie o jej dzisiejszą nieobecność.

4 czerwca 2016 {sobota}

Emaus cum figuris

Seminarium dla grupy roboczej

Sala Kinowa

Tematem seminarium będzie ostatnie przedstawienie teatralne Jerzego Grotowskiego Apocalypsis cum figuris (1968–1969). Pozostające jeszcze po stronie teatru, było zarazem dziełem przekraczającym go, dążącym do uruchomienia w spełniających i w świadkach procesu konfrontacji z podstawowymi przekonaniami etycznymi i filozoficznymi. Analiza jego dramaturgii, która będzie przedmiotem seminarium, pokazać ma sedno tego procesu.

Lektury obowiązkowe

Juliusz Osterwa: List do Stefana Jaracza, „Dialog” 2008 nr 12, s. 107–131.

Jerzy Grotowski: Teksty zebrane, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Warszawa–Wrocław 2012; teksty: Wokół powstawania Apocalypsis; Takim, jakim się jest cały; Święto; Jak żyć by można; Obok teatru; Teatr Źródeł (wersja w opracowaniu Leszka Kolankiewicza zamieszczona w Aneksie), Tu es le fils de quelqu’un, Performer.

Lektura uzupełniająca

Dariusz Kosiński: Polski teatr przemiany, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2007; (wersja elektroniczna dostępna na stronie www.grotowski.net).

Prof. Dariusz Kosiński – wykładowca w Katedrze Performatyki Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, zastępca dyrektora Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie, w latach 2010–2013 dyrektor programowy Instytutu im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu. Jest autorem wielu książek poświęconych historii i teorii teatru i dramatu (w znacznej mierze XIX wieku) oraz twórczości Jerzego Grotowskiego.