strona główna
| Sztuka publiczna jako akt performatywny: szansa czy zagrożenie dla przestrzeni wspólnej? |
|
„Sztuka publiczna” – to jeden z terminów najmocniej obecnych w debatach prowadzonych wokół sztuki współczesnej. Artyści, którzy uprawiają sztukę publiczną, podpowiadają widzom: wychodzimy ze swoimi pracami w przestrzeń otwartą, wychodzimy z teatrów i galerii, by uczynić sztukę bardziej otwartą, demokratyczną, inkluzywną, mniej wykluczającą. Jednocześnie prosta intuicja podpowiada, że każdy akt twórczy manifestowany w sferze życia zbiorowego z definicji ma moc zawłaszczenia. Bierze przestrzeń niejako na własność, próbuje ją zagarnąć. W tym wymiarze jego performatywność okazuje się represyjnością. A zatem: czy w ogóle możemy sobie wyobrazić artystyczny gest w przestrzeni wspólnej, który będzie wolny od elementów przemocy symbolicznej? To pytanie, które prowadzi ku kolejnemu, jeszcze ważniejszemu: czy możemy wyobrazić sobie performans, performatywne działanie publiczne (zresztą nie tylko artystyczne), które pozbawione będzie tendencji normatywnych, zawłaszczających? Ów problem jest ważny dla całej tradycji performatyki, u początków której znalazło się bardzo mocne wyobrażenie o emancypacyjnej, demokratyzującej sile bodaj każdego performansu. Czy dzisiaj nie powinniśmy w końcu dostrzec utopijności tego wyobrażenia? W odpowiedzi ma pomóc refleksja nad działaniami najgłośniejszych polskich twórców sztuki publicznej, m.in. Pawła Althamera i Joanny Rajkowskiej. Wśród kontekstów intelektualnych pojawią się teksty m.in. Johna Austina i Jacquesa Derridy o wypowiedzi performatywnej, Jürgena Habermasa o sferze publicznej, Nicolasa Bourriauda o estetyce relacyjnej. W praktycznej części warsztatów będziemy odkrywać performatywny potencjał działania w przestrzeni publicznej. Co zmienia publiczność? Na jakich zasadach przestrzeń intymna i publiczna mogą współistnieć? Będziemy próbować, przyglądać się, dyskutować. Poprawiać, odwracać, mnożyć. Skonfrontujemy teorię z działaniem. Zajęcia składać się będą minimum z dwóch wykładów oraz dwóch sesji warsztatów praktycznych (w sumie minimum 6 godzin zajęć). |