Znajdujesz się™ na archiwalnej stronie Instytutu Grotowskiego działają…cej do 21 marca 2016. Aktualna strona dostę™pna jest pod adresem: www.grotowski-institute.art.pl.
Instytut im. Jerzego Grotowskiego
  • Polish
  • English
Rynek-RatuszBrzezinkaNa Grobli
                                                              
strona główna
Dr Agata Adamiecka-Sitek:

Gender – dramat –  teatr

WARSZTATY ANALITYCZNE

Semestr autorski 2 (letni) 2010/2011

Teatr wykazuje szczególne związki z płcią, a także refleksją rozwijaną w ramach gender studies. U samego zarania teatr antycznej Grecji dokonał radykalnego wykluczenia kobiet, a gest ten powtórzyła epoka elżbietańska. Scena stała się przestrzenią wyłącznie męskiej kreacji, a jednak powstające w tym okresie przedstawienia kobiecości określiły obowiązujące do dziś wzorce i ich interpretacje. Dramat antyczny i elżbietański wciąż lokuje się w samym centrum kanonu dramatycznego, podlegając zresztą szczególnie intensywnej reinterpretacji w perspektywie gender i queer. To dokonane w kluczowych momentach rozwoju zachodniego teatru wyłączenie kobiet ze sceny, usunięcie ich z przestrzeni publicznej i przesłonięcie wizerunkami skonstruowanymi na potrzeby dominującej ideologii, symbolizuje wszystkie inne wykluczające dyskursy. Ale wskazuje zarazem na subwersywny potencjał sceny, na której płeć wyzwala się z biologicznych determinant, traci swoje esencjalne umocowanie i jawnie prezentuje się jako rola do odegrania. W podstawową strukturę teatralnego „jak gdyby” wpisany jest bowiem komunikat o mimetycznym charakterze płci – i to niezależnie od dyskursywnych treści przedstawienia.
Dlatego zapewne teatr tak chętnie spotyka się z refleksją gender i społeczną teorią queer, które odnajdują w nim nie tylko poręczne metafory zasilające język opisu różnych aspektów ludzkiej płciowości, ale i wyraziste analogie kulturowych mechanizmów powołujących płciowe konstrukty.
W toku warsztatów analizie poddane zostaną inscenizacje kanonicznych tekstów dramatycznych, których sensy organizowane są w znacznej mierze przez uobecniane na scenie konstrukcje płciowe. Przedstawienia wybrano tak, aby wskazać na obszary szczególnego powinowactwa między teatrem a rozwijanymi we współczesnej humanistyce teoriami płci i seksualności. W dwu przypadkach – Poskromienia złośnicy Krzysztofa Warlikowskiego i Orestei Jana Klaty genderowa perspektywa interpretacji zgodna jest ze scenariuszem komunikacyjnym scenicznych wypowiedzi, które świadomie konstruowane są wokół problemów płci. W przypadku Księcia Niezłomnego i Apocalypsis cum figuris Jerzego Grotowskiego perspektywa ta wykracza poza kontekst, w którym twórca umieszczał swoje dzieło, ujawniając niezbadany dotąd aspekt jego twórczości. Mechanizmy płciowej opresji i rozległe mizoginiczne imaginarium, które ożywają w tekstach i przedstawieniach Grotowskiego nie doczekały się bowiem dotąd szerszej interpretacji ani w polskiej, ani w światowej literaturze.
Zajęcia będą miały formę warsztatu analitycznego. Zachęcam uczestników do zapoznania się z wybraną literaturą i dokumentacją DVD spektakli, choć nie jest to warunek niezbędny do uczestnictwa w zajęciach. Szczególnie ceniona będzie kreatywność i temperament polemiczny. Zakładam możliwość modyfikacji programu pod wpływem przebiegu zajęć i sugestii uczestników.


Zajęcia I
10 marca 2011

Performans płci w społeczeństwie spektaklu. Poskromienie złośnicy w reżyserii Krzysztofa Warlikowskiego

Zajęcia II

14 kwietnia 2011
Świat bez kobiet, czyli patriarchat bezpotomny. Oresteja w reżyserii
Jana Klaty



Zajęcia III
19 maja i 9 czerwca
Płeć performera, czyli uniwersalizacja męskiego doświadczenia.
Książę Niezłomny i Apocalypsis cum figuris Jerzego Grotowskiego



Dokumentacja DVD omawianych spektakli dostępna będzie w Czytelni Instytutu Grotowskiego. Godziny otwarcia czytelni: poniedziałek-piątek, godz. 10.00–15.00.

Zajęcia odbywają się w czwartki o godzinie 17.00 w Sali Kinowej Instytutu Grotowskiego,
Wrocław, Rynek-Ratusz 27.

WSTĘP WOLNY

Dr Agata Adamiecka-Sitek – absolwentka kulturoznawstwa na Uniwersytecie Śląskim; autorka książki Teatr i tekst. Inscenizacja w teatrze postmodernistycznym (2006). Pracuje w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego, gdzie prowadzi projekty naukowe, między innymi Inną Scenę – program genderowych i queerowych badań nad polskim teatrem. Jest redaktorem towarzyszącej programowi serii wydawniczej: Kobiety w historii i współczesności teatru polskiego (2006), Ciało, płeć, pożądanie. Tożsamość seksualna i tożsamość płci w polskim teatrze i dramacie (2008), Konstelacje rodzinne. Obraz rodziny w polskim dramacie i teatrze w perspektywie gender i queer (2009).


Koordynatorzy projektu:
Dariusz Kosiński
kosinski@grotowski-institute.art.pl
Sylwia Fiałkiewicz
fsylwia@grotowski-institute.art.pl