strona główna
Grotowski Osińskiego |
godz. 09:30 - 18:00 Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego ul. Jazdów 1, Warszawa Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu oraz Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie zapraszają do udziału w konferencji Grotowski Osińskiego Monografia – Dzisiaj odbywającej się w ramach programu Nowe historie P r o g r a m 9:30-11:30 → Ewa Guderian-Czaplińska (Uniwersytet Adama Mickiewicza): Transformacje monografii – między 1970 a 2009 → Dariusz Kosiński (Uniwersytet Jagielloński/Instytut im. Jerzego Grotowskiego): Osiński wytycza trasy Dyskusja 12:00–14:00 → Dyskusja panelowa z udziałem Zenona Waldemara Dudka, Koryny Dylewskiej (Uniwersytet Warszawski), Zbigniewa Majchrowskiego (Uniwersytet Gdański), Marii Prussak (Instytut Badań Literackich PAN), Joanny Walaszek (Uniwersytet Jagielloński). Prowadzenie: Wojciech Dudzik (Uniwersytet Warszawski) 16:00–18:00 → Grotowski i jego teatr – historie Spotkanie z udziałem Ludwika Flaszena, Kazimierza Grotowskiego i Zbigniewa Osińskiego. Prowadzenie: Dariusz Kosiński wstęp wolny W polskiej historii teatru XX wieku niejednokrotnie dochodziło do współpracy wybitnych artystów z badaczami teatru, w trakcie której ci drudzy służyli swoją wiedzą, pracą i talentem tym pierwszym, propagując i komentując ich dokonania, a także tworząc ich historię. Trudno jednak byłoby znaleźć przykład analogiczny do wieloletniej współpracy Jerzego Grotowskiego ze Zbigniewem Osińskim. Począwszy od połowy lat 60. Zbigniew Osiński jest nie tylko komentatorem poszczególnych dokonań twórcy Teatru Laboratorium i jego współpracowników, ale przede wszystkim – historykiem tworzącym fundamentalną narrację na jego temat. Począwszy od pierwszych szkiców, częściowo zamieszczonych w pracy Teatr Dionizosa. Romantyzm w polskim teatrze współczesnym (Kraków 1972; książka ta pełniła wówczas funkcję monografii Jerzego Grotowskiego i Konrada Swinarskiego, a w dużym stopniu również Wilama Horzycy), przez kanoniczną monografię Grotowski i jego Laboratorium (Warszawa 1980; edycja amerykańska Grotowski and His Laboratory, New York 1986), poprzez książki Grotowski wytycza trasy. Studia i szkice (Warszawa 1993), Pamięć Reduty. Osterwa, Limanowski, Grotowski (Gdańsk 2003), Nazywał nas bratnim teatrem. Przyjaźń artystyczna Ireny i Tadeusza Byrskich z Jerzym Grotowskim (Gdańsk 2005), po wydaną ostatnio dwutomową summę wieloletnich badań Jerzy Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty (Gdańsk 2009) – kolejne publikacje Osińskiego kształtowały myślenie o poszczególnych etapach twórczości Grotowskiego oraz całościowe interpretacje jego drogi twórczej. Nie sposób wyobrazić sobie bez nich recepcji Grotowskiego w kraju i (przynajmniej do pewnego stopnia) za granicą. To w nich i przez nie tworzyła się swoista mapa tematów podejmowanych i niepodejmowanych w odniesieniu do sztuki i światopoglądu reżysera. Wyjątkowość dorobku Zbigniewa Osińskiego polega także na tym, że w odstępie trzydziestu lat ten sam autor napisał dwie, całkowicie odmienne monografie tego samego artysty. Między datami wydania Grotowskiego i jego Laboratorium a nowej, zmienionej w przypadku pierwszego tomu i powiększonej o tom drugi, pracy Jerzy Grotowski. Źrodła, inspiracje, konteksty w humanistyce zaszły radykalne zmiany, które w sposób nieuchronny odbiły się także na teorii i praktyce monografii i widoczne są w obu wspomnianych książkach. Bezprecedensowa sytuacja tworzenia niemal „na żywo” historii jednego z najważniejszych zjawisk w kulturze polskiej XX wieku, a także zmiany widoczne w praktyce badawczej i narracyjnej Zbigniewa Osińskiego domagają się pogłębionej refleksji z perspektywy metodologicznej i metahistorycznej. Jaki był i jest Grotowski Osińskiego? Jak był konstruowany, czy też: jak i pod wpływem jakich czynników konstruował się? Jakie metodologie i jaki światopogląd wyznaczają punkt obserwacji i jej pole? Co rządzi narracją w poszczególnych jej realizacjach? Jakie korzyści i szanse stwarza sytuacja bycia blisko „przedmiotu” badań? Jakie ograniczenia z niej wynikają? W jaki sposób zmiany w humanistyce wpłynęły na owe możliwości i ograniczenia? Czy i jaka monografia artysty możliwa jest u progu XXI wieku? Takie i podobne pytania chcielibyśmy postawić osobom zaproszonym do udziału w konferencji Grotowski Osińskiego, a także jej głównemu bohaterowi. Analogicznie do sytuacji bliskiego pisania historii, chcielibyśmy stworzyć sytuację bliskiego pisania metahistorii, w której „przedmiot badań” – Zbigniew Osiński, będzie mógł bezpośrednio rozmawiać z osobami omawiającymi, także krytycznie, jego dzieło. Tylko w takiej formie bowiem wyobrażamy sobie godną odpowiedź na bezprecedensowe dokonania autora Teatru Dionizosa. Pomysłodawcy i organizatorzy: Agata Adamiecka-Sitek Dariusz Kosiński Bibliografia prac Zbigniewa Osińskiego |