Sala Kinowa

Hellerau koło Drezna – miasto-ogród budowane od 1909 według idei Ebenezera Howarda – powstało jako nowoczesne osiedle dla pracowników zatrudnionych w Deutsche Werkstätten. Eksperyment podjęty w Hellerau wychodził od idei harmonijnego rozwoju społecznego i był poszukiwaniem „trzeciej drogi”: zakładał zarówno zmianę zasad organizacji pracy, jak i reformę warunków życia. Dzięki otwartości jego założycieli, Hellerau stało się europejskim centrum poszukiwania nowych form ruchu i badania relacji między muzyką a reakcjami cielesnymi tancerza. Z inicjatywy Wolfa Dohrna wybudowano tu Festspielhaus, przeznaczony na siedzibę instytutu rytmiki Emile’a Jaques-Dalcroze’a, reformatora wychowania muzyczno-rytmicznego, pedagoga kształcącego w Hellerau kilkuset uczniów z 17 krajów. Nadrzędną rolę w systemie Dalcroze’a zyskało pojęcie rytmu, które uczyniono także ideą spajającą wspólnotę Hellerau. W rytmice widziano bowiem drogę do samopoznania człowieka i przywrócenia przyrodzonego mu, lecz zepchniętego przez rozwój cywilizacji w nieświadomość kulturową, poczucia rytmu jako pierwotnej siły koordynującej jego władze cielesne i duchowe.

We współpracy ze scenografem Adolphem Appią, Dalcroze dwukrotnie zorganizował w Hellerau pokazy widowisk rytmicznych (1912, 1913), a także wystawił Orfeusza i Eurydykę Glucka. Wyjątkowe warunki przestrzenne stworzone w Festspielhaus przez architekta Heinricha Tessenowa sprzyjały także eksperymentalnej inscenizacji Zwiastowania Paula Claudela. Dzięki działalności instytutu Dalcroze’a Hellerau zyskało światowy rozgłos, przyciągało wielu artystów i stało się czymś więcej niż osiedlem robotniczym – było „laboratorium nowego życia”.

---

Wykład w ramach cyklu Teatr w krainie utopii. Monte Veritá – Mathildenhöhe – Hellerau – Goetheanum – Bauhaus

---