strona główna 
Archiwum Historia Teatr Laboratorium
Archiwum Historia Teatr Laboratorium | Teatr Laboratorium |
|
Strona 2 z 3 Poza główną linią repertuarową realizowane były też inne programy sceniczne. Zaczęto od Kabaretu Błażeja Sartra do tekstu Adama Kurczyny, z piosenkami Antoniego Jahołkowskiego, w reżyserii Zygmunta Molika (15 maja 1960), a następnie zainicjowano Estradę Teatru [Laboratorium] 13 Rzędów, którą zależnie od treści programu nazywano: „Publicystyczną”, „Dokumentalną” bądź „Poetycką” – najczęściej były to tzw. faktomontaże, składające się z gry aktorskiej na żywym planie oraz z fragmentów archiwalnych filmów i dokumentalnych nagrań dźwiękowych. „Estrada” miała sześć kolejnych, numerowanych edycji-programów. Były to: Turyści (1/61) i Gliniane gołębie (2/61) – grane zawsze razem, zmontowane przez Jerzego Grotowskiego (premiera obu 31 marca 1961), Pamiętnik Śląski (3/61) w montażu Jerzego Falkowskiego i reżyserii Zygmunta Molika (9 lipca 1961), Oratorium robotnicze (4/62) w inscenizacji i reżyserii Waldemara Krygiera (27 lutego 1962), Maski (5/63) w realizacji Ryszarda Cieślaka (3 stycznia 1963) i Pieśni (6/64) do scenariusza i w realizacji Andrzeja Bielskiego (30 kwietnia 1964). Ponadto artyści teatru często występowali w słuchowiskach Rozgłośni Opolskiej Polskiego Radia, a także blisko współpracowali z opolskim Amatorskim Klubem Filmowym „Kręciołek”. W kwietniu 1964 roku doszło do obniżenia dotacji na działalność teatru przez Wydział Kultury przy opolskim Prezydium Rady Narodowej, co praktycznie wykluczyło możliwość dalszego funkcjonowania teatru w tym mieście. W lecie tego samego roku prof. Bolesław Iwaszkiewicz, przewodniczący Prezydium Rady Narodowej miasta Wrocławia, zaproponował Teatrowi Laboratorium przeniesienie się na stałe do Wrocławia. Zespół Teatru Laboratorium opuścił Opole i zaczął funkcjonować we Wrocławiu od dnia 1 stycznia 1965 roku. Pod względem organizacyjnym, a przede wszystkim budżetowym, był wciąż instytucją niesamodzielną, umocowaną przy Towarzystwie Miłośników Wrocławia (co oznaczało m.in. wspólną księgowość). Na potrzeby administracyjne teatr otrzymał nieduże pomieszczenie na trzecim piętrze oraz podpiwniczenie w kamienicy na Starym Rynku (wejście z Przejścia Żelaźniczego), natomiast na salę teatralną przeznaczona została jedna z przestrzeni wrocławskiego Ośrodka Kultury i Sztuki (również na Rynku Starego Miasta – z wejściem z bramy Rynek-Ratusz 27). Dyrektorem administracyjnym został absolwent prawa, Jędrzej Sell, dzięki staraniom którego teatr otrzymał w dalszej kolejności pomieszczenia po Wrocławskim Towarzystwie Fotograficznym na parterze (mieścił się w nich sekretariat i kancelaria Grotowskiego, pokoik księgowej i działu technicznego oraz magazynek; obecnie w tych pomieszczeniach znajduje się Archiwum), a następnie duże pomieszczenia po wytwórni wód mineralnych, przeznaczone na salę prób, gdzie pracowali i mieszkali stażyści (obecne Sala Kinowa, gabinet dyrektora, sekretariat i pomieszczenia biurowe). Jako ostatnie pozyskane zostały pomieszczenia po niklowni, zaadaptowane na sekretariat według projektu Stanisława Lose (obecnie nieistniejące), oraz pomieszczenia na pierwszym piętrze, gdzie mieściła się sala prób i spotkań oraz recepcja Przedsięwzięcia Góra (1977), obecnie – Czytelnia Teatralna. Zespół administracyjny teatru byl niewielki: dyrektor administracyjny Jędrzej Sell, główna księgowa Olga Piech, pracownik administracyjny Stefania Gardecka, a także pracownicy techniczni – Czesław Szarek, Tadeusz Mryc oraz Jan Dąbrowski. Swą nazwę statutową Teatr Laboratorium zmienił w okresie wrocławskim jeszcze dwukrotnie: w 1965 roku z Teatru-Laboratorium 13 Rzędów na Instytut Badań Metody Aktorskiej – Teatr Laboratorium i w 1970 roku na Instytut Aktora – Teatr Laboratorium. W połowie lat siedemdziesiątych Jerzy Grotowski zaproponował kolejną zmianę nazwy: na Instytut Laboratorium – ze świadomą eliminacją słów „aktor” i „teatr”, jednak nie zostało to uregulowane pod względem formalnym. Działalność Teatru Laboratorium po przeniesieniu się do Wrocławia dzieli się na dwa okresy nazywane umownie: „teatralnym” i „po-teatralnym”. W okresie teatralnym, tuż po zainstalowaniu się we Wrocławiu, wznowione zostaje Akropolis jako „wariant IV” (nieróżniący się obsadą od trzeciego). Wkrótce potem odbywa się pierwsza „wrocławska”  premiera (spektakl przygotowany został w Opolu) – Książę Niezłomny wg Calderona-Słowackiego (wariant I: 25 kwietnia 1965). Drugi wariant tego przedstawienia z 14 listopada 1965 roku grany był przez cały rok 1966. W roku następnym – 20 marca – przedstawiona zostaje jeden jedyny raz „próba otwarta” Ewangelii, a także V – ostatni – wariant Akropolis. 19 marca 1968 roku wchodzi do repertuaru ostatni (trzeci) wariant Księcia Niezłomnego, a 19 lipca odbywa się zamknięta premiera Apocalypsis cum figuris. Spektakl ten – zaprezentowany po raz pierwszy oficjalnie 11 lutego 1969 roku – będzie miał jeszcze dwie kolejne wersje i przejdzie do historii jako ostatnie dzieło teatralne Jerzego Grotowskiego. |