Znajdujesz się™ na archiwalnej stronie Instytutu Grotowskiego działają…cej do 21 marca 2016. Aktualna strona dostę™pna jest pod adresem: www.grotowski-institute.art.pl.
Instytut im. Jerzego Grotowskiego
  • Polish
  • English
Rynek-RatuszBrzezinkaNa Grobli
                                                              
strona główna arrow Archiwum arrow Historia arrow Drugie Studio Wrocławskie
Drugie Studio Wrocławskie
W styczniu 1984 roku w „Gazecie Robotniczej” ukazało się oświadczenie zespołu Teatru Laboratorium mówiące o samorozwiązaniu placówki, które zostało powtórzone w „Odrze” i „Dialogu”.

Decyzja zespołu znalazła szeroki oddźwięk w prasie. Tadeusz Burzyński pisał: „Samorozwiązanie się Teatru Laboratorium nie powinno być niespodzianką dla wnikliwych obserwatorów”. A dalej: „Powstrzymywanie naturalnego procesu byłoby zabiegiem sztucznym” . Zdzisław Smektała: „Uważam, że rozwiązanie Teatru Laboratorium było trafionym zejściem Konrada ze sceny, pozwalającym zostawić w estymie instytucję i ludzi” . Głosy żalu za odchodzącym w przeszłość teatrem mieszały się z wyrazami obaw o dalsze losy miejsca i zachowanej dokumentacji. „Teatr Laboratorium należy uratować, przywracając polskiej rzeczywistości scenicznej działania pedagogiczne żywych ludzi i ich żywej metody teatralnej. Odwoływanie się do poczucia obowiązku wobec publiczności, wobec miasta, nie powinno tutaj zabrzmieć naiwnie. Ten niewczesny żart zespołu, jakby trochę makabryczny, nie potrafi przecież rozśmieszyć nikogo zatroskanego o los sceny ojczystej” . „Trzeba przeobrazić znaną na całym świecie salkę w coś, co ma Kantor na Kanoniczej w Krakowie, dokumentując Cricot-2. […] Ślad po Laboratorium musi zostać we Wrocławiu” . Również Burzyński postulował utworzenie z teatralnych archiwaliów „zaczątka muzeum” .

W czerwcu dobiegały końca prace nad kompletowaniem dokumentacji 25-letniej działalności teatru. Archiwalia miały zostać przekazane do zbiorów biblioteki Ossolineum oraz Archiwum Wojewódzkiego. Akcji porządkowania spuścizny po Laboratorium patronowało wrocławskie Archiwum Państwowe, udzielając porad i wskazówek metodycznych.

28 czerwca 1984 roku z inicjatywy dyrektora Wydziały Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego, Stanisława Krotoskiego, w pomieszczeniach byłego teatru odbyło się spotkanie z udziałem m.in.: doc. Janusza Deglera, doc. Józefa Kelery i red. Tadeusza Burzyńskiego. Zbigniew Cynkutis, 1986. Fot. Marek Grotowski Celem miało być dokonanie wstępnej oceny przeprowadzonych dotąd prac inwentaryzacyjnych. W jej wyniku powstał memoriał skierowany do władz partyjnych i administracyjnych z prośbą o utworzenie placówki muzealno-archiwalnej na miejscu byłego Teatru Laboratorium i zachowanie całości archiwaliów w jednym miejscu.

Jeszcze przed publicznym ogłoszeniem decyzji Zespołu o samorozwiązaniu, dyrektor Krotoski rozpoczął korespondencję ze Zbigniewem Cynkutisem w sprawie wypełnienia miejsca po Laboratorium nową inicjatywą twórczą. W liście z września 1983 roku pisał: „Uważamy, że powinna się zrodzić wśród ludzi Teatru Laboratorium jakaś nowa idea, nowa myśl lub kontynuacja. Wiem, że swego czasu Pan nosił się z zamiarem realizacji jakiegoś pomysłu artystycznego. Chętnie przyjęlibyśmy do rozważenia Pana propozycje. Może jest Pan tym człowiekiem, który realizując swoje ambicje artystyczne, świadomość pewnej ciągłości, już nie pod tą firmą. Jest do dyspozycji baza materialna, jest chęć pomocy z mojej strony i prywatnie i służbowo. Chcemy dać szansę jakiejś nowej sprawie”. Cynkutis przebywał wówczas w Stanach Zjednoczonych, pracując jako visiting professor w Hamilton College w Clinton w Stanach Zjednoczonych.

Decyzja Cynkutisa o objęciu teatru ucieszyła władze. Ważne było, że teatr tworzy jeden z głównych aktorów Grotowskiego, który za sprawę podstawową uznaje opiekę nad spuścizną po teatrze. Po powrocie do Polski w sierpniu 1984 roku, Cynkutis rozpoczął pracę nad tworzeniem teatru.

W październiku gotowe były „Założenia programowe Drugiego Studia Wrocławskiego”, w których m.in. postulowano należytą ochronę spuścizny po Laboratorium: „Przejmując bazę Teatru Laboratorium DSW podejmuje się opieki nad pozostawioną dokumentacją i historycznymi już wartościami jak: kostiumy, rekwizyty, filmy, programy, fotografie. DSW korzystając z fachowej pomocy specjalistów zabezpieczy te ślady przeszłości i powoła dział historyczno-badawczy, w którym dokumentacja historii Teatru Laboratorium zostanie skatalogowana, wyeksponowana i udostępniona zainteresowanym osobom. DSW powoła społeczną Radę Naukową, która współdziałać będzie w opracowywaniu spuścizny Teatru Laboratorium i poszukiwać będzie najwłaściwszej drogi do usamodzielnienia się tego działu przy DSW w niezależną placówkę […]. Rada Naukowa zobowiązana będzie do czuwania nad zgromadzoną dokumentacją, aby nic z niej nie uległo zniszczeniu, zgubieniu czy zdeformowaniu. Dotyczyć to będzie każdego dokumentu, rzeczy czy zapisu dokonanego przed 31 sierpnia 1984 r.”. Faktycznie już w listopadzie powstało przy DSW „archiwum zakładowe, pracujące jako Dział historyczno-badawczy” , które podlegało bezpośrednio dyrektorowi naczelnemu. Do jego dyspozycji wyodrębniono osobny lokal i zatrudniono dwie osoby – Iwonę Ziętkowską i Henryka Koczana. Planowano do marca 1986 roku otworzyć stałą ekspozycję historyczno-badawczą poświęconą tradycji Teatru Laboratorium.