| Max Reinhardt - prof. Małgorzata Leyko (UŁ) |
|
15–16 marca 2013 15 marca {piątek} 18:00 Sala KinowaWykład Max Reinhardt: praktykowanie reformy Max Reinhardt (1873–1943) był jednym z najbardziej kontrowersyjnych artystów teatru XX wieku. Nazywany „cyrkowym wydrwigroszem” i oskarżany o „koczownictwo duchowe”, był zarazem postrzegany jako „reżyser o zupełnie niezwykłym, artystycznym zakroju”. Nie doskonalił jednego, autorskiego stylu teatralnego, lecz poszukiwał adekwatnego języka scenicznego dla różnych form dramatyczno-teatralnych, zarówno historycznych, jak i awangardowych. Wystawiał m.in. orientalną pantomimę, średniowieczny moralitet, tragedię antyczną, sztuki Shakespeare’a obok dramatu Ibsena czy nowych tekstów ekspresjonistycznych. Eksperymentował z przestrzenią sceniczną – stworzył typ sceny kameralnej, a jednocześnie inscenizował na cyrkowym maneżu lub teatralizował przestrzeń miejską. Ta różnorodność stylów, form i konwencji każe potraktować teatr Reinhardta jako najbardziej kompleksowe spełnienie postulatów Wielkiej Reformy Teatru, jego samego zaś uznać za artystę teatru, który w imieniu wszystkich niespełnionych praktyków – choć nie zawsze za ich zgodą – z gorliwością i niesłabnącą odkrywczością urzeczywistniał ich wizje i realizował projekty, który potrafił znaleźć środki techniczne do osiągnięcia magicznego działania światła w duchu Appii i ożywić w przestrzeni monumentalne w swych proporcjach dekoracje przypominające makiety Edwarda Gordona Craiga. Podczas wykładu zaprezentowane zostaną przykłady strategii inscenizacyjnych stosowanych przez Reinhardta w zróżnicowanej przestrzeni scenicznej (m.in. pantomima Sumurun, Król Edyp na scenie arenowej, Jedermann w przestrzeni miejskiej). Literatura w języku polskim: • Max Reinhardt: O teatrze i aktorze, przełożyła i opracowała Małgorzata Leyko, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2004. • Julius Bab: Teatr współczesny. Od Meiningeńczyków do Piscatora, przełożył Edmund Misiołek, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1959, s. 183–211. • Martin Esslin: Reinhardt – twórca nowoczesnego teatru niemieckiego, przełożyła Dagmara Chojnacka, „Notatnik Teatralny” 1991 nr 1. • Małgorzata Leyko: Reżyser masowej wyobraźni. Max Reinhardt i jego „teatr dla pięciu tysięcy”, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2002. • Ryszard Ordyński: Z mojej włóczęgi, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1956. • Roman Taborski: Max Reinhardt – „wielki eklektyk” teatralnej reformy, „Pamiętnik Teatralny” 1995 z. 3–4. • Roman Taborski: Gościnne występy teatru Maxa Reinhardta w Warszawie w 1912 roku, „Przegląd Humanistyczny” 1978 z. 7–8. • Roman Taborski: Z dziejów recepcji Maxa Reinhardta w okresie Młodej Polski, [w:] Wśród mitów teatralnych Młodej Polski, pod redakcją Ireny Sławińskiej i Marii Barbary Stykowej, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1986. 16 marca {sobota} Sala Teatru LaboratoriumWarsztaty Małgorzata Leyko – profesor Uniwersytetu Łódzkiego, zajmuje się badaniami w dziedzinie teatrologii, specjalizując się w dziejach teatru oraz historii europejskich doktryn i teorii teatralnych. Jej prace naukowe koncentrują się wokół zagadnień: teatr niemieckojęzyczny od pocz. XIX wieku, teatr żydowski w Polsce, polsko-niemieckie stosunki teatralne oraz rozwój teorii teatralnych od początku XIX wieku. Z tego zakresu opublikowała autorskie opracowanie Reżyser masowej wyobraźni. Max Reinhardt i jego „teatr dla pięciu tysięcy” (Łódź 2002) oraz liczne artykuły i rozprawy. Jest redaktorem tomów zbiorowych Łódzkie sceny żydowskie (Łódź 2000) i Teatr masowy – teatr dla mas (Łódź 2011) oraz współredaktorem kilkunastu tomów zbiorowych wydanych w Polsce i w Niemczech. Ważną część jej dorobku naukowego stanowią przekłady tekstów naukowych z języka niemieckiego, m.in. pierwszego u nas akademickiego podręcznika Wprowadzenie do nauki o teatrze Christophera Balme’a (wspólnie z Wojciechem Dudzikiem, Warszawa 2003, wyd. II – 2005) oraz pięciu tomów w serii „Theatroteka” – Georga Fuchsa O scenie przyszłości (Gdańsk 2005), Maxa Reinhardta O teatrze i aktorze (Gdańsk 2006), Ludwiga Tiecka O cudowności u Shakespeare’a (Gdańsk 2006), Ekspresjonizm w teatrze niemieckim (wspólnie z Wojciechem Dudzikiem, Gdańsk 2009) oraz Oskara Schlemmera Eksperymentalna scena Bauhausu (Gdańsk 2010). W ramach kursu wiodącego: Wielka? Reforma? Teatru? |