| Teatrologia - czym jest i po co ją studiować? |
|
13 kwietnia {sobota} 18:00 Sala Teatru Laboratorium Wstęp wolny Wykład mistrzowski prof. Eriki Fischer-Lichte Tytuł wystąpienia, Teatrologia – czym jest i po co ją studiować?, nawiązuje do tytułu wykładu, który w 1789 roku wygłosił Friedrich Schiller, kiedy obejmował katedrę historii powszechnej na uniwersytecie w Jenie. Schiller pytał o istotę historii świata, zaś sens jej studiowania widział w tym, że jak żadna inna wiedza pomaga w doskonaleniu natury ludzkiej. Podobne pytanie można postawić dziś w odniesieniu do wiedzy o teatrze? Czym jest i po co należy ją studiować? Pierwsza część wykładu podejmuje kwestię istoty teatrologii jako wiedzy, która powstała na początku XX wieku w związku z radykalną zmianą koncepcji teatru. Pomyślana jako wiedza o przedstawieniach (artystycznych), dziś chciałaby zajmować się ich wszystkimi rodzajami. Tymczasem rozsądek nakazuje zawęzić obszar badań do trzech podstawowych dziedzin: teorii teatru, analizy przedstawienia i historii teatru. Każda nieco inaczej definiuje teatr i wymaga innego podejścia metodologicznego, odmiennie też skorzystać może na poszerzeniu obszaru badań o innego typu przedstawienia (performanse), co pokazują wybrane przykłady. Druga część wykładu przekonuje, że węższa definicja teatrologii jako dziedziny badań i nauczania, zwiększa jedynie jej operacyjność. Precyzyjnie zdefiniowane przedstawienie staje się wtedy miejscem refleksji nad jednostką i społeczeństwem, doskonalszym od innych, bo umożliwiającym doświadczenie „tu i teraz”. Dlatego też wiedza o teatrze pozwala nie tylko zgłębiać tajniki jednej ze sztuk pięknych, lecz także umożliwia bezpośredni wgląd w to, czym jest theatrum vitae humanae. Erika Fischer-Lichte kieruje pracami centrum badań Verflechtungen von Theaterkulturen (2008) na Freie Universität w Berlinie oraz studium doktoranckiego InterArt (2006). Wykładała gościnnie w Stanach Zjednoczonych, Rosji, Indiach, Japonii, Chinach i Norwegii. W latach 1995–1997 była przewodniczącą International Federation for Theatre Research. Należy do takich liczących się organizacji i stowarzyszeń naukowych, jak Academia Europea, Akademie der Wissenschaften zu Göttingen, Nationale Akademie der Wissenschaften Leopoldina oraz Berlin-Brandenburgischen Akademie der Wissenschaften. Opublikowała wiele tłumaczonych na języki obce monografii z dziedziny estetyki, historii i teorii teatru, które podejmują problemy z zakresu semiotyki, badań performatycznych, teatru współczesnego i dialogu kultur w teatrze. Do tej pory ukazała się po polsku jej Estetyka performatywności (2004), w tłumaczeniu Mateusza Borowskiego i Małgorzaty Sugiery, wydana nakładem Księgarni Akademickiej w serii „Interpretacje”. |