| Teatr w krainie utopii |
Tytuł: Teatr w krainie utopii Wydawnictwo: słowo/obraz terytoria Data wydania: 2012 ISBN: 978-83-7453-110-8 Format: 165×234 mm Liczba stron: 386 Rodzaj oprawy: miękka Cena: 52 zł W odniesieniu do prezentowanych w niniejszej książce kolonii i ośrodków artystycznych – Monte Verità, Mathildenhöhe, Hellerau, Goetheanum, Bauhaus – zarówno w szerszym kontekście kulturowym, jak i tylko w zakresie sztuki scenicznej, interesujący wydaje się aspekt stosunku działań ich twórców do tradycji. Ernst Bloch łączy pojęcie tradycji z pojęciem utopii, ustanawiając je na biegunach przeszłość–przyszłość: „Ten strumień z przeszłości […] przepływa przez «teraz» i teraźniejszość, […] płynie w przyszłość, tym samym gwarantując, że utopia nie pozostaje ani nie staje się utopijna, a realizacja utopii, utopijnego zamierzenia czy planu, nie ma charakteru wywrotowego. Utopia jest drogowskazem jasnej tradycji”. Kwestię utopii jako „drogowskazu jasnej tradycji” ująć można także w sposób zaproponowany przez Erica Hobsbawma i Terence’a Rangera jako „tradycję wynalezioną”. O ile ta „wynaleziona tradycja” generowana była przez sferę władzy, o tyle ruch „reformy życia” (Lebensreform), działając w opozycji do niej i reprezentowanej przez nią „wymyślonej tradycji”, stwarzał dla siebie własną tradycję, zakorzenioną w innych przesłankach tożsamościowych i innych wartościach. Najbardziej bezpośrednim medium dla tej własnej „wynalezionej tradycji” stawały się w koloniach artystycznych różne formy działalności teatralnej. I jeśli przyjąć, że utopie nie są zabawami bez konsekwencji, lecz każda utopia – zwłaszcza heroiczna – w jakiś sposób zmienia rzeczywistość (choćby przez ukazanie zagrożenia dla ludzkości ze strony pewnych rozwiązań systemowych), to prawidłowość ta objawia się także w eksperymentach teatralnych prowadzonych w koloniach artystycznych: podejmowane w krainie utopii – realnie zmieniały teatr. Małgorzata Leyko – profesor Uniwersytetu Łódzkiego, zajmuje się badaniami w dziedzinie teatrologii, specjalizując się w dziejach teatru oraz historii europejskich doktryn i teorii teatralnych. Jej prace naukowe koncentrują się wokół zagadnień: teatr niemieckojęzyczny od pocz. XIX wieku, teatr żydowski w Polsce, polsko-niemieckie stosunki teatralne oraz rozwój teorii teatralnych od początku XIX wieku. Z tego zakresu opublikowała autorskie opracowanie Reżyser masowej wyobraźni. Max Reinhardt i jego „teatr dla pięciu tysięcy” (Łódź 2002) oraz liczne artykuły i rozprawy. Jest redaktorem tomów zbiorowych Łódzkie sceny żydowskie (Łódź 2000) i Teatr masowy – teatr dla mas (Łódź 2011) oraz współredaktorem kilkunastu tomów zbiorowych wydanych w Polsce i w Niemczech. Ważną część jej dorobku naukowego stanowią przekłady tekstów naukowych z języka niemieckiego, m.in. pierwszego u nas akademickiego podręcznika Wprowadzenie do nauki o teatrze Christophera Balme’a (wspólnie z Wojciechem Dudzikiem, Warszawa 2003, wyd. II – 2005) oraz pięciu tomów w serii „Theatroteka” – Georga Fuchsa O scenie przyszłości (Gdańsk 2005), Maxa Reinhardta O teatrze i aktorze (Gdańsk 2006), Ludwiga Tiecka O cudowności u Shakespeare’a (Gdańsk 2006), Ekspresjonizm w teatrze niemieckim (wspólnie z Wojciechem Dudzikiem, Gdańsk 2009) oraz Oskara Schlemmera Eksperymentalna scena Bauhausu (Gdańsk 2010). |
||
