| Żyjąc w globalnym laboratorium. Sztuka i nauka w czasach technokultury |
|
Dr hab. Agnieszka Jelewska Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Semestr autorski wiosenny (marzec–maj 2015)  Cykl seminariów 30 marca, 13 kwietnia, 8 czerwca 2015 {poniedziałek} 18:00–21:00 Sala Kinowa Wstęp wolny Kiedy Jerzy Grotowski w drugiej połowie XX wieku pracował nad nową metodą techniki aktorskiej, powoływał się niejednokrotnie na badania laboratoryjne jako przykład eksperymentów dokonujących się w zamkniętej grupie osób, „poza światem zewnętrznym”. Ich celem miało być wypracowanie określonych zasad działania przynoszących oczekiwane efekty, które dopiero w fazie ostatniej mogły być konfrontowane z widzami/odbiorcami. Grotowski wierzył w oddalenie od świata, w potrzebę pracy studyjnej, laboratoryjnej – to te czynniki miały okazać się miarą skuteczności jego metody. W 2003 roku, w katalogu wystawy prac Olafura Eliassona The Weather Project w muzeum Tate Modern w Londynie Bruno Latour analizował koncepcję badań laboratoryjnych w wymiarze przede wszystkim społecznym i kulturowym, a nie tylko naukowym. Pisał, że do niedawna najczęstszym wzorem praktyki dla naukowca, artysty czy filozofa nauki był właśnie ten zakładający konstruowanie reguł w ramach badań prowadzonych w zamkniętych miejscach, laboratoriach, gdzie mała grupa wyspecjalizowanych ekspertów „skalowała” fenomeny, które można było powtarzać przez symulacje albo modelowanie; dopiero później były one ewentualnie aplikowane i rozprowadzane. Tak jak w przypadku pracy Grotowskiego, społeczeństwo mogło jedynie poznać rezultaty działań i odnieść się do nich w określony sposób, ale nie miało możliwości wpływania, dyskutowania czy ich przetwarzania. „Nauka była więc aktywnością oddzieloną murami od społeczeństwa”. Zdaniem Latoura sytuacja uległa diametralnej zmianie w momencie, kiedy zdaliśmy sobie sprawę, że – jako ludzie – tak naprawdę prowadzimy eksperymenty na skalę globalną. Kiedy granice laboratoriów zostały poszerzone do wymiarów planetarnych, okazało się, że żyjemy w świecie ciągłego eksperymentu i nieustających praktyk badawczych. Dokonują się one w bardzo różnych sferach jednocześnie, nie tylko w zamkniętych i odosobnionych miejscach. Dotyczą zarówno eksperymentów teoretycznych, jak i praktycznych wykonywanych w przestrzeniach kulturowych, społecznych, politycznych, ekonomicznych, ale też – jak zaznacza Latour – dokonują się one na nas samych. Sytuacja ta dotyczy nie tylko wiedzy naukowej, lecz przede wszystkim praktyk społecznych i kulturowych; domaga się jednocześnie nowego namysłu, który zmienia w sposób istotny kształt badań humanistycznych, społecznych i kulturowych. Program Celem cyklu seminariów będzie próba zmapowania najważniejszych obszarów zmian w sztuce współczesnej i badaniach humanistycznych dokonujących się w ramach modelu poznawczego, jakim jest projekt „świata jako laboratorium”. Zajęcia zostaną podzielone na trzy moduły. PROGRAM 30 marca 2015 {poniedziałek} 18:00–21:00 Sztuka w czasach technokultury Seminarium I 13 kwietnia 2015 {poniedziałek} 18:00–21:00 Nowy enwiromentalizm Seminarium II 8 czerwca 2015 {poniedziałek} 18:00–21:00 Somatechnologie Seminarium III Zajęcia skierowane są do teoretyków i praktyków: badaczy, studentów studiów magisterskich i doktoranckich, artystów, kuratorów, wszystkich, którzy chcą się zagłębić w skomplikowane sieci technokulturowych powiązań między sztuką, nauką a technologią. Seminaria będą miały formę wykładowo-konwersacyjną. Lektury Uczestnicy będą proszeni o przeczytanie wybranych rozdziałów książek:
Lektury dostępne są w Czytelni Instytutu Grotowskiego.  Dr hab. Agnieszka Jelewska – adiunkt w Katedrze Dramatu, Teatru i Widowisk Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, założycielka i dyrektorka Interdyscyplinarnego Centrum Badawczego Humanistyka/Sztuka/Technologia (HAT Center, UAM). Brała udział w wielu międzynarodowych projektach badawczych i artystycznych (między innymi w Anglii, Danii, Niemczech, Stanach Zjednoczonych, Izraelu), kuratorka w obszarze Art & Science. Zajmuje się badaniami interdyscyplinarnymi dotyczącymi przede wszystkim: psychosomatycznych modeli percepcji realizowanych we współczesnej sztuce, wzajemnych relacji między nowoczesną nauką, technologią a kulturą, a także performatywnych aspektów przestrzeni artystycznych i społecznych. Stypendystka Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (2005). Autorka książek: Craig. Mit sztuki teatru (2007), Sensorium. Eseje o sztuce i technologii (2012) oraz Ekotopie. Ekspansja technokultury (2013). Opiekun naukowy OUP Prof. Dariusz Kosiński Koordynacja projektu Sylwia Fiałkiewicz Karolina Wycisk |