| Teatr muzyczności |
|
Sesja II kursu wiodącego OUP Dr Anna Róża Burzyńska Uniwersytet Jagielloński 15–16 stycznia 2016 Jedna z najważniejszych cech teatru postdramatycznego w ujęciu Hansa-Thiesa Lehmanna to jego umuzycznienie. Teatr współczesny jest polifoniczny, używa się w nim rozmaitych języków i znaków na takiej zasadzie, jak komponuje się elementy struktury muzycznej. Spektaklu postdramatycznego nie da się opisać tekstem – potrzebna byłaby partytura, najlepiej trójwymiarowa, gdzie w odpowiednim czasie wpisuje się muzykę i elementy dźwiękowe, słowa wyuczone i improwizowane, działania choreograficzne, grę świateł, projekcje. Owo umuzycznienie można obserwować na trzech podstawowych poziomach:
W języku współczesnej teatrologii często mówi się o tym, iż spektakl jest „komponowany”, poszczególne jego elementy są „aranżowane”, zamiast tekstu pojawia się „partytura”. Wielu teoretyków podkreśla, że pod koniec XX wieku polifoniczność całkowicie wyparła linearność, rytm jako spoiwo spektaklu ostatecznie zastąpił Arystotelesowską fabułę dramatyczną. Budową przedstawienia rządzi oczywiście logika – ale nie jest to już logika przyczynowo-skutkowa. Moje zajęcia będą próbą wstępnego uporządkowania rozmaitych aspektów muzyczności współczesnego teatru polskiego i niemieckiego w perspektywie najnowszej metodologii badań teatrologicznych. 15 stycznia 2016 {piątek} 18:00 Formy muzyczności Wykład Sala Kinowa Wstęp wolny W trakcie wykładu zaprezentowane zostaną różne formy muzyczności teatru takich reżyserów, jak: Frank Castorf, Jan Klata, Christoph Marthaler, Paweł Passini, Einar Schleef, Marta Górnicka, Heiner Goebbels, Barbara Wysocka. Na ich przykładzie chciałabym przyjrzeć się rozmaitym przejawom umuzycznienia współczesnego teatru, które można odnaleźć na etapie powstawania spektakli, w ich strukturze (muzyczność i rytmizacja dramaturgicznej kompozycji przedstawienia, tekstu, aktorstwa, choreografii, scenografii, światła) oraz na poziomie percepcji, a także przyjrzeć się takim kwestiom, jak: muzyka jako nośnik pamięci czy też przemocowy charakter dźwięku. 16 stycznia 2016 {sobota} Cisza i dźwięk Seminarium dla grupy roboczej Sala Kinowa Podczas seminarium chciałabym skupić się na sposobach wykorzystania ciszy i dźwięku w spektaklu teatralnym. Tematem zajęć będzie spektakl Stifters Dinge Heinera Goebbelsa, będący najpełniejszą realizacją jego idei estetyki nieobecności. Analiza tego przedstawienia posłuży także refleksji nad tym, w jaki sposób pojęcia z zakresu teorii muzyki – rytm, tempo, pauza, powtórzenie, motyw, wariacja, improwizacja – funkcjonować mogą w odniesieniu do dzieła teatralnego. Lektury obowiązkowe Hans-Thies Lehmann: Teatr postdramatyczny, przełożyły Dorota Sajewska, Małgorzata Sugiera, Księgarnia Akademicka, Kraków 2004, s. 131–169, 209–214. Łukasz Grabuś: Formy śmiercionośne. Kilka strategii dramaturgicznych we współczesnej operze, Księgarnia Akademicka, Kraków 2012; rozdział: Śmiercionośność form operowych. Heiner Goebbels: Przeciw Gesamtkunstwerk, wybór i wstęp Lukáš Jiřička, przełożyli Anna R. Burzyńska, Sławomir Wojciechowski, Korporacja Ha!art, Kraków 2015; rozdziały: Kompozycja jako inscenizacja i Estetyka nieobecności. Blok DJ Klata, Gazeta Teatralna „Didaskalia” 2010 nr 97–98, s. 2–25. Blok Noise, Gazeta Teatralna „Didaskalia” 2013 nr 114, s. 30–48. Dr Anna Róża Burzyńska – adiunkt w Katedrze Teatru i Dramatu Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej zainteresowania badawcze obejmują przede wszystkim najnowszy teatr europejski oraz dramat polski i niemiecki od XIX wieku po współczesność, a także związki między teatrem a muzyką. Zajmuje się również krytyką teatralną. Od 2000 roku współredaguje Gazetę Teatralną „Didaskalia”. W latach 2004–2010 była recenzentką „Tygodnika Powszechnego”. Jako kuratorka współpracowała z krakowskim Instytutem Goethego i Ośrodkiem Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka, a jako dramaturg – ze Stefanem Kaegim i Larsem Janem. W ramach kursu wiodącego OUP „Teatr poza teatr” |