strona główna
| Taniec bogów |
|
Taniec Bogów (2007, 35’) Scenariusz: Krzysztof Renik Zdjęcia: Elżbieta Dziuk Montaż: Michał Zielony Produkcja: „ABATON inicjatywa twórcza”   Film Taniec Bogów, przedstawiający tradycję widowisk obrzędowych thejjam z południowych Indii, powstał w 2007 roku, po kilku latach przygotowań i penetracji badawczych prowadzonych przez Krzysztofa Renika w tym rejonie. „Tejjam znaczy tyle, co taniec boga, taniec bóstwa. W swojej najbardziej rozbudowanej formie taniec taki występuje jedynie w północnej Kerali. Nieco podobne formy, znacznie bardziej jednak uproszczone, można odnaleźć także dalej na południe. Uproszczenie tych widowisk na południu, ich niemal reliktowy charakter, wskazują na zanikanie tradycyjnej obrzędowości formami akceptowanymi przez klasyczną kulturę indyjską. Osią, wokół której organizowane jest widowisko tejjam, jest mit opowiadający dzieje bóstwa, legendarnego bohatera, powszechnie czczonego przodka, świętego zwierzęcia*”.  „Po tottam i wellattam, oddzielony odpowiednim przedziałem czasowym, następuje właściwy tejjam, czyli taniec boga, kulminacyjny punkt każdego obrzędu tejjattam. Jego początkiem jest kolejne ceremonialne wprowadzenie człowieka w kostiumie z szałasu-garderoby. Procesja okrąża ponownie trzykrotnie świątynię, aby zatrzymać się przed sanctum sanctorum. Tam następują główne ceremonie, w których wyniku w ciało człowieka w kostiumie ma wejść bóstwo, mityczny bohater, deifikowany przodek, święte zwierzę. Wejście dokonuje się w chwili, gdy człowiek w kostiumie zaczyna wchodzić w trans. Dla zgromadzonych wokół wiernych to moment, od którego zaczyna się kontakt z przedstawicielami tajemniczego, a przecież istniejącego w ich przekonaniu bez wątpienia, świata sił niematerialnych. W obrzędach tejjam owo wcielenie się boga w ciało człowieka poprzedzają najczęściej dwa niezwykle istotne działania. Jednym z nich jest wręczenie człowiekowi w kostiumie świętej broni, przechowywanej w pobliżu wyobrażenia boga. Aktu tego dokonuje kapłan miejscowego sanktuarium. Jest to zwykle długi nóż lub starożytny keralski miecz. W niektórych tejjam od tego momentu człowiek w kostiumie zaczyna wchodzić stan transowy*”. *Fragmenty tekstu Tejjam – przodkowie stają się bogami (K. Renik, Śladem Bharaty, Warszawa 2001, s. 38–68).
|