strona główna
| Krysznanattam |
|
Krysznanattam (2007–2008, 15’) Scenariusz: Krzysztof Renik Zdjęcia: Elżbieta Dziuk Montaż: Michał Zielony Produkcja: „ABATON inicjatywa twórcza”  Pierwsza część etiudy filmowej Krysznanattam ukazuje charakteryzację aktorów tradycyjnych hinduistycznych widowisk teatralnych. Tematem drugiej części filmu są używane w tych widowiskach środki ekspresji scenicznej takie, jak mimika i gest.  „Krysznanattam (…) to widowiska ukazujące osiem epizodów z życia Kryszny. Przedstawienia wystawiano tradycyjnie w pałacu Ramorina w Kalkucie oraz w kilku świątyniach Kerali, a od drugiej połowy lat pięćdziesiątych obecnego stulecia właściwie w jednej tylko świątyni hinduistycznej tego regionu, w Guruwajur. Przedstawieniu towarzyszą muzycy oraz śpiewacy, którzy przekazują widzom tekst literacki Pieśni o Krysznie. Ludzie występujący na świątynnej scenie używają niezwykle wyrafinowanych kostiumów i skomplikowanej charakteryzacji, używane są także maski wykonane z drewna. Głównym środkiem ekspresji scenicznej pozostaje w widowisku krysznanattam taniec**”. „Garderoba artystów znajduje się w jednym z budynków świątynnych, położonych kilkadziesiąt metrów od sceny. Prace nad charakteryzacją oraz zakładanie kostiumów zaczynają się mniej więcej na trzy do czterech godzin przed początkiem widowiska. W garderobie płoną dwie lampy oliwne, jedna z nich znajduje się w centrum pomieszczenia, druga zaś, nieco mniejsza, przed koroną, którą założy człowiek przedstawiający postać Kryszny. Pierwszym zajęciem aktorów w garderobie jest nałożenie na twarz makijażu. Zanim jednak przystąpią do tej pracy, wykonają kilka nakazanych tradycją czynności. Najważniejsza z nich to zbliżenie obu rąk do płomienia lampy, a następnie dotknięcie nimi głowy. Czynność ta powtarzana jest trzykrotnie i towarzyszy jej modlitwa. Dopiero teraz aktor siada ze skrzyżowanymi nogami (powiedzielibyśmy – po turecku) na rozłożonych wokół lampy matach i rozpoczyna charakteryzację. Do jej wykonania używa naturalnych barwników: zielonego, czerwonego, żółtego i czarnego. Farbę nakłada przy pomocy twardego źdźbła trawy. Gdy podstawowy rysunek, zarys charakteryzacji zostanie zrobiony, naprzeciw aktora siada charakteryzator, który wykonuje wokół zewnętrznej części policzków oraz dolnej szczęki artysty coś w rodzaju brody lub nienaturalnie powiększonych szczęk. To obramowanie dolnej części twarzy nosi nazwę ćutti i robione jest z kleju ryżowego zmieszanego z wapnem. Po wykonaniu ćutti aktor kończy charakteryzację samodzielnie, wypełniając naniesiony wcześniej rysunek kolorami**”. „W tradycji krysznanattam istnieją cztery podstawowe typy charakteryzacji: postacie heroiczne pokrywają twarz przede wszystkim barwnikiem zielonym; złe i niegodziwe mają na zielonych policzkach nieduże czerwone kropki; ważne postacie kobiece, na przykład żony bogów, występują w charakteryzacji o barwie zielono-niebieskiej**”. ** Fragmenty tekstu Krysznanattam – obrzęd staje się teatrem (K. Renik, Śladem Bharaty, Warszawa 2001, s. 129–145). |