Autorski projekt Dariusza Kosińskiego zrodził się z przekonania o konieczności podjęcia próby stworzenia nowej syntezy historii teatru polskiego, która uwzględni ustalenia współczesnej historiografii i performatyki. Zrealizowany w IT cykl wykładów i przygotowywana książka stawiają pytania o swoistą, polską tradycję performatywną. Opowieść o niej realizowana jest nie w oparciu o tradycyjną narrację „strumieniową”, budowaną zgodnie z chronologią wydarzeń ujmowanych w polityczno-kulturowym kontekście, ale poprzez przyjęcie nowej zasady podziału i kompozycji materiału według funkcji społeczno-kulturowych stawianych przed przedstawieniami. Decyzja ta wynika z przekonania, że przedstawienia i teatr nie tylko pełniły ważne funkcje społeczne, ale były obarczane szczególną odpowiedzialnością jako narzędzia porządkowania i nadawania znaczenia życiu zbiorowemu i indywidualnemu.

Niezwykła książka prezentująca historię polskich działań przedstawieniowych od przełomu X i XI wieku do współczesności. Autor zgodnie z najnowszymi nurtami światowej teatrologii rozumie teatr performatywnie, jako wydarzenie społeczne, które zależy w takim samym stopniu od jego twórców, co od każdorazowo gromadzącej się publiczności. Przyjmując tak szeroką perspektywę, obejmuje oglądem nie tylko działalność stricte teatralną, ale również ceremonie, manifestacje, obchody rocznicowe, widowiska i rytuały. Pięć równoległych historii: o teatrze świąt, teatrze przemiany, teatrze władzy, teatrze narodowym oraz teatrze kulturalnego miasta tworzy ciekawą opowieść o kulturze polskiej ze szczególnym uwzględnieniem jej aspektów widowiskowych. 

Z recenzji wydawniczych

Najważniejszą innowacją  w ujęciu Kosińskiego jest wydatne rozszerzenie pola badanych zjawisk – praktycznie na wszystkie ważne widowiska kulturowe, którym nadaje miano „teatra”. Tego dotąd polska historia teatru – w każdym razie z takim rozmachem – nie praktykowała.

To, co w ortodoksyjnych ujęciach historycznoteatralnych znajdowało się niekiedy zaledwie na marginesie, a co w kulturze polskiej odegrało oryginalną i niejednokrotnie pierwszorzędną rolę, Kosiński przesunął na należne miejsce. Czyż nie po to właśnie pisze się – wciąż i wciąż na nowo – historię?

prof. dr hab. Leszek Kolankiewicz 

Autor monografii Teatra polskie. Historie postawił sobie za cel ambitne zadanie opowiedzenia historii polskiego teatru w sposób zgodny z najnowszym stanem wiedzy światowej teatrologii, a zarazem z pełną świadomością subiektywności tej wersji i jej eksplikacji.

Pięć części, z których składa się książka to pięć narracji wyodrębnionych ze splątanego nurtu wydarzeń autorytatywnym gestem, pod odmiennym kątem prezentujących z jednej strony to, co jako „obiektywną” historię opowiadał  w Krótkiej historii teatru polskiego Zbigniew Raszewski, z drugiej uzupełniających tamte dzieje o to, co do tej pory pozostawało nieuwzględnioną przez rasowych historyków teatru dziedziną badań etnografów, antropologów, socjologów, politologów.

 

Autor ma dostatecznie różnorodne, bezdyskusyjnie bogate, doświadczenie badawcze, wiedzę i odwagę pozwalające stawiać oryginalne tezy i hipotezy, a jego przemyślenia nie ograniczają się do wybranych epok, pojedynczych zjawisk oraz twórców, lecz dotyczą procesów rozwojowych kultury,

a w niej zmiennego miejsca teatru. Kosiński ma umiejętność spokojnego, rzeczowego rozpatrywania konsekwencji pojawiania się nowych zjawisk dla bytu, sposobu istnienia, przemian form tradycyjnych. Stara się zrozumieć, objaśnić zachodzące procesy, wskazać ich mechanizmy, genezę – bez uprzedzeń, z nadzieją rodzenia się nowych wartości. Teatr, kultura to dla niego zjawiska w nieustannym ruchu.