Znajdujesz się™ na archiwalnej stronie Instytutu Grotowskiego działają…cej do 21 marca 2016. Aktualna strona dostę™pna jest pod adresem: www.grotowski-institute.art.pl.
Instytut im. Jerzego Grotowskiego
  • Polish
  • English
Rynek-RatuszBrzezinkaNa Grobli
                                                              
Wypowiedź Jagny Knittel


Należę do grupy osób zajmujących się muzyką tradycyjną. Przed laty dotarliśmy do wsi na Polesiu, w poszukiwaniu starych pieśni. Spotkaliśmy tam śpiewaków, starszych ludzi, którzy stali nam się bardzo bliscy i z czasem, ważniejsi od samych pieśni. Wyjazdy na Polesie i spotkania ze śpiewakami ze Starych Koni i Perebrodów stały się częścią naszego życia.

 

Jesteśmy amatorami, nie zajmujemy się folklorem zawodowo. Znamy płyty wydawane przez folklorystów, wiemy, że materiał muzyczny z tych terenów jest starannie zbierany przez profesjonalistów z Równego i z Kijowa. Tymczasem nasz projekt powstał po to, aby dodać do pracy profesjonalnych etnomuzykologów nowy element - aby zatrzymać się i pokazać ludzi, konkretnych wykonawców, a nie samą muzykę.  

Jak wszyscy wiemy, muzyka tradycyjna jest obecnie na wsiach niepopularna, a jej dawni wykonawcy żyją najczęściej w zapomnieniu. Realizując nasz projekt, a w szczególności płytę Polesie - Pieśni i Ludzie, chcieliśmy wydobyć ich z cienia, nobilitować. Aby, po pierwsze, okazać im w ten sposób wdzięczność za to, że obdarowali nas tak hojnie swoimi pieśniami, swoim czasem, życzliwością. Po drugie: aby nobilitować samą muzykę, podnieść jej prestiż w jej własnym środowisku a także uczynić bardziej komunikatywną dla szerszego grona osób, które zwykle w ogóle się z nią nie stykają.  

 

W ramach projektu, który realizowało kilka osób z Polski i kilka z Ukrainy, organizowaliśmy 2 koncerty w Starych Koniach i Perebrodach, gdzie występowaliśmy przed miejscową publicznością wspólnie z miejscowymi wykonawcami śpiewając ich własny, lokalny repertuar. W ten sposób chcieliśmy pokazać mieszkańcom wsi, jak bardzo ta ich muzyka jest dla nas atrakcyjna i jakim szacunkiem darzymy śpiewaków - naszych mistrzów. Powstał film pt.: Takich pieśni sobie szukam, w którym opowiadamy o naszych mistrzach. Wydaliśmy płytę DVD pt. Polesie - Pieśni i Ludzie z filmem, z nagraniami audio pieśni ze wsi Perebrody i Stari Koni oraz z fotografiami z Polesia. Płytę rozdaliśmy śpiewakom, ich dzieciom, szkołom na wsi. 

 

Od lipca 2009 Stowarzyszenie Panorama Kultur realizuje projekt pt: „Spotkania na Polesiu - archaiczne pieśni we współczesnym świecie. Aktywizacja środowisk lokalnych”, który jest kontynuacją zeszłorocznego projektu: „Ukraina archaiczna. Pieśni i Ludzie”. Projekt realizowany jest w ramach programu „RITA - Przemiany w regionie”.

 

W sierpniu 2009 uczestnicy projektu z Polski i z Ukrainy przebywali na ukraińskim Polesiu Zachodnim, we wsi Swarycewycze. Przez tydzień przygotowywali dwa koncerty - w Swarycewyczach i we wsi Zeleń:

W Swarycewyczach, inaczej niż w wielu poleskich wsiach, gdzie muzyka tradycyjna odeszła w niepamięć, jest jeszcze dużo starszych osób, głównie kobiet, które pamiętają dawne, miejscowe pieśni i śpiewają je na co dzień, przy różnych, bardziej lub mniej świątecznych okazjach. Mimo to młodzież tych pieśni nie śpiewa - naturalny przekaz międzypokoleniowy nie funkcjonuje. Nasze występy razem ze śpiewaczkami ze Swarycewycz miały na celu przypomnienie mieszkańcom wsi o ich własnym bogactwie kulturowym, które my, osoby „z zewnątrz” darzymy dużym szacunkiem oraz ożywienie zainteresowania młodszych pokoleń własną tradycją.

W ramach projektu przez tydzień nagrywaliśmy śpiewaczki, uczyliśmy się śpiewać ich pieśni, kręciliśmy film. Sporo czasu spędziliśmy na rozmowach z mieszkańcami wsi, na zbieraniu historii związanych z życiem wsi i jej przeszłością - tą wojenną i wcześniejszą, kiedy na tym terenie była Polska.

 

Oba koncerty, i w Swarycewyczach, i w Zeleni wykonaliśmy wspólnie z paniami ze Swarycewycz. Oba przyciągnęły liczną publiczność i stanowiły znaczące wydarzenie w życiu wsi. Otrzymaliśmy duże wsparcie ze strony „holovy sela”, czyli pana sołtysa, który był bardzo zbudowany naszymi działaniami. A najprzyjemniejsze dla nas było to, że po występie, z publiczności wyłoniły się grupki starszych osób, które długo jeszcze kontynuowały śpiewanie.

Galeria zdjęć z Polesia na stronie: ukrainaarchaiczna.pk.org.pl